Lexicon franco-gallicum romanum

                                                                     

Lexicon franco-gallicum romanum

Linguae modernae et quotidianae



            Hoc vocabularium modestum et imperfectum est. In eo collacata sunt nonnulla verba et breves locutiones quibus quotidie in schola, in epistulis et in sermonibus cum amicis uti possumus.
            Saepe pervulgant quidam latina lingua non jam viva sit. Ut existimatur ab istis, irrationale et ridiculum in nostro saeculo sit ea sicut moderna vivaque uti, necessarium ergo linguam latinam sicut cadaver, vel si paucis placet, Veterum monumentum relinquamus.
            Post tot et tantos egregios magistros qui ad istud errorem responderunt, in utramque partem disputationem non incipiemus, modo proferemus has sententias quae omnino probandae sunt.
            In Vita Latina 126, in p.47, italicus professor Guido Angelino, scripsit : « (…) cuncti enim scimus per experientiam eos qui loquantur aliqua lingua etsi planissime, jam eo ipso magna ex parte esse paratos ad intelligendos et ad fruendos magnos auctores  illius linguae » et professor Pierre Brunel, in pretioso commentariolo M.A.S. 29 addidit in p.4 : « Memini, cum olim certamen, c.t. Adgregatio, pararem, exercitationum periculosorum, in quibus, in Latinum convertendum erat e.g. « bombe » (=pyrobolum) vel « chemin de fer » (=ferrivia). Professor astutam periphrasim assidue inveniebat. Astutiae Genofeva Immè brevitatem addit, cum ad « football » per vocabulum inveniat « pediludium ». »
Revera Latinum breve et modernum videri potest et magnam rerum varietatem describere, si facultatem sui exprimendi modernis verbis unusquisque habet.
            Itaque ex  his libris et  taeniis depictis et commentariis nonnulla verba detraximus :

Adulescens, Juvenis (E.L.I.)
M.A.S. (Memento Audere Semper)
Paradis Latin
Lingua Latina Sine Molestia (Assimil)
Amatoria Periegesis (scripsit Geneviève Immè)
Tintini Facinora
Asterigis Pericula
Filius Spartaci (Aligis periculum)
Cottidianum Vocabularium Scholare (scripsit Sigrides Albert)
Nuovo vocabulario della Lingua Latina (scripsit J.Mir et C.Calvano)
Lexicon Auxiliare (scripsit Christian Helfer)

 A

Abricot : armeniacum (-i) malum (-i n.)

Accord : (c'est d') : pactum est

Accordéon : accordeon (-i n.)

Accumulateur : accumulatorium (-i n.)

Acoustique (une) : acusticae (-aeum) condiciones (-um f.)

Acteur : histrio (-onis m. et f.)

Actrice : mima (-ae f.) / actrix, (-cis f.)

Adresse postale : inscriptio (-onis f.) cursualis (-is)

Adulte (un) : adultus (-i m.)

Aérosol : aerosolum (-i n.)

Aéroport : aeroportum (-i n.)

Agent de la circulation : urbanus (-i) custos (-dis m.)

Agrafeuse : insutorium (-i n.)

Agression : aggressio (-onis f.)

Ahurissant : stipendus, a, um

Aiguille : acus (-us f.)  / enfiler une aiguille : filium in acum injicere

Alcoolique : alcoholicus, a, um

Allemagne : Germania (-ae f.)

Allemand : germanicus, a, um
                                                                  
                                             
Allergie : allergia (-ae f.)

Allo : heus !

Alphabet : alphabetum (-i n.)

Alpiniste : alpinista (-ae m.)

Allumette : sulphuratum (-i n.)

Amende (à payer) : poena (-ae f.) / payer une amende : poenam pendere

Amérique du Nord : America (-ae f.) septentrionalis (-is)

Amérique du Sud : America (ae f.) meridionalis (-is), A. meridiana (-ae)

Ampère : amperium (-i n.)

Ampoule (au pied) : pustula (-ae f.) aquosa (-ae)

Amusant (c'est) : juvat

Analphabétisme : analphabetismus (-i m.)

Anarchisme : anarchismus (-i m.)

Anarchiste : anarchista (-ae m.)

Anesthésie : anaesthesia (-ae f.)

Anguille (sous roche) : hoc subest

Année scolaire : annus (-i m.) scolaris (-is)

Anniversaire : natalicia (-ae f.)

Annonce matrimoniale : matrimonalis (-is) libellus (-i m.)

Antenne de télévision : antemna (-ae f.)
                                                     
Antisémitisme : antisemitismus (-i m.)

Antiseptique (un) : antisepticum (-i n.)
                                                                      
Apéritif : potio (-onis f.) apertiva (-ae); vinum (-i n.) ap.; propoma (-atis n.)

Appareil photo : machinula (-ae f.) photographica (-ae); instrumentum (-i n.)
photographicum

Apprendre par cœur : memoriae mandare

Architecte : architectus (-i m.)

Armoire : armarium (-i n.)

Armoire à pharmacie : theca (-ae f.) medicamentaria (-ae)

Arrière  : posterior (-oris) lusor (-oris m.)

Arrière (adj.) : retroversus, a, um

Arrosoir : nassiterna (-ae f.)

Article (de presse) : articulus (-i m.) ; diarii caput (-itis n.)

Ascenseur : scansorium (-i n.) ; anabathrum (-i n.)

Aspirine : aspirinum (-i n.)

Assiette : catinus (-i m.) ; patina (-ae f.)

Astronaute : astronauta (-ae m.); astronautria (-ae f.)

Astrophysique : astrophysica (-ae f.)

Athlétisme : athletismus (-i m.)

Atlas : terrarum tabula (-ae f.)

Atterrir : terram attingere

Aube : (à l') : caelo albente

Auberge : caupona (-ae f.)

Aubergiste : caupo (-onis m.)

Autobus : autoraeda (-ae f.) longa (-ae)

Autocar : autovehiculum (-i n.) pulmanianum (-i)

Automatisation : automatizatio (-onis f.)

Automatisme : automatismus (-i m.)

Automobile : autocinetum (-i n.) ; autoreada (-ae f.)

Automobiliste : autoraedarius (ii m. )

Autriche : Austria (-ae f)

Autrichien : Austriacus, a, um

Avancer (ça avance) : bene procedit

Avant centre  : anterior (-oris) lusor (-oris m.) medius (-i)

Aventure : facinus (-oris n.) audax (-cis)

Avenue : plaeta (-ae f.)

Aviateur : aeronauta (-ae m.)

Avion : aeronavis (-is f.) ; aeroplanum (-i n.)

Avion de ligne : aeronavis (-is f.) vectoria (-ae)

Avion postal : aeronavis (-is f.) cursualis (-is)








B



Baccalauréat : maturitatis examen (-inis n.)

Bactérie : bacterium (-i n.)

Baffle (un) : capsa (-ae f.) stereophonica (-ae)


Bagage : sarcina (-ae f.) ; impedimenta (-orum n.)

Baigneur : balneator (-oris m.)

Baignoire : labrum (-i n.)

Bâillement : oscitatio (-onis f.)

Baîller :oscitare

Bain : balneum (-i n.) / prendre un b. : balneo uti

Baladeur : magnetophonium (-i n.) portabile (-is)

Balai : scopa (-ae f.)

Balcon : maenianum (-i n.)

Balle (de fusil) : sclopeti globulus (-i m.)

Ballon : follis (-is m.)

Bambou : bambusa (-ae f.)

Banane : banana (-ae f.); bananum (-i n.)

Banc : scamnum (-i n.)

Bactérie : bacterium (-i n)

Bande (de gens ) : globus (-i m.); caterva (-ae f.)

Bande dessinée : taenia (-ae f.) depicta (-ae )

Banque : argentaria (-ae f.)

Banquette : stibadium (-i n.)

Bar : thermopolium (-i n.)

Barbe : barba (-ae f.)

Barbecue : craticula (-ae f.)

Barman : thermopola (-ae m.)

Bas (un) : tibulia (-orum n.) / bas (de femme) : femoralia (-ium n.)

Basket–ball : canistriludium (-i n.) ;

Basketteur : canistrilusor (-oris m.)

Batterie (musicale) : tympanorum series (-ei f.)

Batteur : tympanista (-ae m.)

Bavarder : garrire

Bec de lièvre : labium (-i n.) fissum (-i)

Bedaine : venter (-ris m) pendens (-entis); v. pendulus (-i)

Belge : belgicus,a,um

Ben quoi ? : ecquid ?

Bêtises (faire des) : ineptias facere

Béton : signinum (-i n.)

Bétonneuse : machina (-ae f.) lithocollae conglutinendae

Beurre : butyrum (-i n.)

Biathlon : biathlon (-i n.)

Bibliothèque : bibliotheca (-ae f.)

Bicyclette : birota (-ae f.)

Bidet : labellum (-i n.) intimum (-i)

Bien ! : probe !

Bienvenu (sois le) : pergratus sis !

Bière : cervisia (-ae f.)

Bille : globulus (-i m.)

Billet : tessera (-ae f.)

Biologie : biologica (-ae f.)

Biosphère : biosphaera (-ae f.)

Bizarre : portentosus,a,um

Blouson : thorax (-cis m.) pelliceus (-i)

Boisson : potio (-onis f.)

Boîte : capsa (-ae f.) ; theca (-ae f.)

Boîte aux lettres : capsulla (-ae f.) epistularum

Boîtier de cassette : theca capsella (-is) custodiendae (-is)

Bolchévisme : bolscevismus(-i m)

Bolchévique : bolscevista (-ae m.)

Bombe : bomba (-ae f.) ;pyrobolum (-i m.) / jeter des bombes : bombas in aliquem mittere

Bonbon : dulcidum (-i n.) ; dulciolum (-i n.)

Botte : ocrea (-ae f.)

Boucle d’oreille : inauris (-is f.)

Boudin : botulus (-i m.)

Bouée (de signalisation ) : signum (-i n.) fluitans (-antis)

Bougie : candela (-ae f.)

Bouillon : jusculum (-i n.)

Bouilloire (électrique) : caccabus (-i m.) electricus (-i) / b. (à thé) : cumella (-ae f.) ad praeparandum theum

Bouledogue : molossus (-i m.)

Bouquet de fleurs : sertum (-i n.) florum

Boulanger : pistor (-oris m.)

Boulangerie : pistrina (-ae f.)

Bourgeon : gemma (-ae f.) / bourgeonner : gemmas proferre

Boussole : piscis (-is f.) ,nautica (-ae)

Bouteille : lagona (-ae f.) / b. d’oxygène : aeris excipulum (-i n.)

Boutique : taberna (-ae f.)

Bouton :  papula (-ae f .) / b. d’un poste de radio : pulsabula (-ae f.) / b. électrique : electricum (-i) pulsorium (- n.) / b. de vêtement : orbiluci (-orum m.) 

Boutonner (se) : orbiculis vestem subnectere 

Boycotter : boicotizo (-as ,are)

Bracelet : armilla (- ae f.)

Bravo ! : laudo ! ; euge !

Bretelles : bracarum habenae (- arum f.)

Brique (pour un mur) : later (-eris m.)

Briquet : ferrum (-i n.) ad excutiendum ignem

Brochettes : carnes (-ium f.) hastulis tostae

Broder : acu pingere

Brosse (à cheveux) : peniculus (-i m.) capillaris (-is) / brosse à
dents : peniculus dentarius (-i)

Brouette : plostellum (-i n.)

Buffet (meuble) : abacum (-i n.). armarium (-i n.) vasarum /buffet de la gare : stationis thermopolium (-i m.)

Bulletin de notes : notarum testimonium (-i n.)

Bungalow : casa (-ae f.) bengalana (-ae f.)

Bureau : officium (-i n )/bureau de poste : officium cursuale(-is ) ;
epistularum diribitorium (-i n.)

Bureau (meuble) : cathedra (-ae f.)

But (tirer au) : per portam follem propellere


C

Ca y est ! : gestum  est !

Cabine téléphonique : cellulla (-ae f.) telephonica (-ae)

Cabinets : latrina (-ae f.)

Cabinets publics : forica

Etre aux cabinets : sedere in latrina, sedere in loco sordido

Cacahuètes : arachides (-um f.)

Cadenas : sera (-ae f.) portae

Café (boisson) : cafea (-ae f.) ; (= lieu) : cafeum (-i n.)

Cage d'ascenseur : cella (-ae f.) scansoria (-ae)

Cahier : pugillares (-ium m.) ; fasciculus (-i m.) ; c. de textes : ephemeris (-idis f.) scholae

Caisse (où l'on paye) : arca (-ae f.)

Caissière : arcaria (-ae f.)

Calculatrice électronique : computatrum (-i n.)

Calendrier : calendarium (-i n.)

Calorie : caloria (-ae f.)

Camarade : sociennus, a (-i, -ae) ; c. de jeu : sociennus, a (-i, -ae) alludens (-entis)

Camarade de classe : condiscipulus (-i m.) ; condiscipula (-ae f.)

Caméra : machina (-ae f.) cinematographica (-ae)

Cameraman (preneur d'images) : exceptor (-oris m.) televisificus (-i) ; exceptor   (-oris m.) cinematographicus (-i)

Camion : autoplaustrum (-i n.)

Camion avec remorque : autoplaustrum (-i n.) cum remulco

Camisole de force : tunica (-ae f.) coercitiva (-ae)

Camper : sedere ; tendere
                                  
Camping-car : casula (-ae f.) automataria (-ae)

Canneloni : canullo (-onis m.)

Capitaine ( d'un bateau ) : nauarchus (-i m.)

Caravane : currus (-us m.) remulcatus (-i)

Carburateur : carburatorium (-i n.)

Caresse : blanditia (-ae f.) ; blandimentum (-i n.)

Cargo : navis (-is f.) oneraria (-ae)

Carrelage : pavimentum (-i n.)

Carrefour : quadrivium (-i n.)

Carte (géo) : tabula (-ae f.) geographica (-ae) ; t. topographica (-ae)

Carte postale : charta (-ae f.) cursalis (-is)

Cartouche : telum (-i n.)

Cartouche à blanc : telum (-i n.) falsum (-i)

Casque (audio) : conchae (-arum f.)

Casque de moto : birotae motoriae galea (-ae f.)

Cassette vidéo : capsella (-ae f.) audiovisifica (-ae)

Cassette audio : phonocapsella (-ae f.)

Ceinture : zona (-ae f.)

Mettre une ceinture : zona cingi

Enlever une ceinture : zonam lascare, zonam solvere

Ceinture de sécurité : zona (-ae f.) securitatis
                                                 
Célibataire : caelebs (-libis)

Chaîne stéréo : instrumentum (-i n.) stereophonicum (-i)

Chambre : cubiculum (-i n.)

Chambre à air : tubulus (-i m.)

Chambre des députés : deputatorum consilium (-i n.)

Chanson : cantilena (-ae f.)

Chapeau : petasus (-i m.)

Chapitre : capitulum (-i n.)

Charcuterie : porcinaria (-ae) taberna (-ae f.)

Charcuterie (nourriture) : porcina (-ae f.)

Charpentier : faber (-ri m.) lignarius (-i)

Chatouiller : titillare

Chaudière : vaporarium (-i n.)

Chaudron : olla (-ae f.) (= fait-tout)

Chauffeur de taxi : taxiraedarius (-i m.)

Chaussette : impilia (-orum n.)

Chaussure : calliga (-ae f.)

Chaussure de sport : calceus (-i m.) athleticus (-i)

Chaussette : tibialia (-ium n.)

Chef d'état : rei publicae moderator (-oris m.)

Chef de gare : ferriviae stationarius (-i m.)

Chef d'orchestre : symphoniacorum magister (-ri m.)

Chemin de Fer : ferrivia, (-ae f.)

Cheminée : caminus (-i m.) ; fumarium (-i n.)

Chemise : subucula (-ae f.) ; camisia (-ae f.)

Chemisier : indusium (-i n.) ; pelusia (-ae f.)

Chèque postal : perscriptio (-onis f.) cursualis (-is)

Chéri : mel (-lis n.) / mel meum !

Chevalet de peinture : fulmentum (-i n.)

Chic ! : belle !

Chien de berger : canis (-is m.) venatorius (-i) ; de chasse : canis pascualis (-is)

Chips : solani tuberum segmina (-um n.)

Chômeur : opus quaesitor (-oris m.)

Choucroute : brassica (-ae f.) acida (-ae), fermentata (-ae)

Chromosome : chromosoma (-atis n.)

Cigare : sigarum (-i n.) ; volumen (-inis n.) tabaceum (-i)

Cigarette : hispanica (-ae f.) ; fistula (-ae f.) nicotiana (-ae)

Cimetière : coemeterium (-i n.)

Cinéma : cinematographeum (-i n.) / cinematographei aula (-ae f.) (=lieu)

Ciseaux : forfices (-um f.)

Civilisation : civilizatio (-onis f.)

Civiliser : civilizo, as, are

Classe : classis (-is f.) / conclave (-is n.) (=lieu)

Classeur : collectorium (-i n.)

Clémentine : clementinum (-i n.)

Client : emptor (-oris m.)

Clown : scurra (-ae m.)

Clou : clavus (-i m.)

Clouer : clavis figere

Cocaïne : cocainum (-i n.)

Coktail : gallicauda (-ae f.)

Coffre de voiture : receptaculum (-i n.) sarcinarum

Coiffeur/coiffeuse : tonsor (-oris m.) ; capillorum ornatrix (-icis f.)

Colle à papier : gluten (-inis n.)

Combinaison spatiale : vestis (-is f.) astronautica (-ae)

Commerçant : negotiator (-oris m.)

Commissions (faire les) : obsonare

Commode (meuble) : armarium (-i n.) loculatum (-i)

Commutateur : mutatrum (-i n.)

Compartiment : loculamentum (-i n.)

Compartiment pour fumeur : loculamentum (-i n.) fumatorium (-i)

Compas : circinus (-i m.)

Concert : concentus (-us m.)

Concurrence : aemulatio (-onis f.)

Condom : condomum (-i n.)

Confiture : margarita (-ae f.)

Contraception : contraceptio (-onis f.)

Conseil de classe : magistrorum consilium (-i n.) ; consultatio (-onis f.) testimonialis

Consigne à bagages : vidulorum reconditorium (-i n.)

Contorsionniste : vir (-i m.) flexuosus (-i)

Contrebandier : subintroductor (-oris m.)

Coopérateur : cooperator (-oris m.) / -trix (-cis f.)

Corbeille : canistrum (-i n.)

Corbeille à papier : quasillus (-i m.) scirpeus (-i) ; scirpiculus (-i m.) chartarum

Cordonnerie : sustrina (-ae) taberna (-ae f.)

Cordonnier : sutor (-oris m.)

Cornichon (espèce de) : cucurbitae caput !

Correction : emendatio (-onis f.)

Corriger : emendare

Corvée : molestia (-ae f.)

Cotonneux : xylinus, a, um

Couette : stragulum (-i n.) plumis fartum (-i)

Coup (boire) : haustum sumere

Coup de soleil : solis exultio (-onis f.)

Cours : institutio (-onis f.)

Cours du soir : cursus (-us m.) vespertinus (-i)

Coussin : pulvinus (-i m.)

Couteau : culter (-ri m.)

Couturière : vestifica (-ae f.)

Couvercle : operculum (-i n.)

Couverture (de lit) : lodix (-icis f.)

Couvre-lit : vestis ( is ) stragula ( ae f.)

Cracheur de feu : ignis ingurgitator (-oris m.)

Craie : gypsum (-i n.) ; creta (-ae f.)

Cravate : fascia (-ae f.) Croatae ; focale (-is n.)

Crayon : graphis (-idis f.)

Crayon de couleur : graphis (-idis f.) versicolor (-oris)

Crayon feutre : graphium (-i n.) coactile (-is)

Crayon à papier : stilus (-i m.) plumbatus (-i)

Crèche : praesepe (-is n.)

Crêpe : scriblita (-ae f.)

Culotte : bracae (-arum f.) intimae (-arum)


                                                                                                                                                    


D



Dactylo : scriptrix (-icis f.) ;dactylographa (-ae f.)

Dames (le jeu) : calculorum ludus (-i m.)

Danse : saltatio (-onis f.)/ danser : saltare

Danse du ventre : saltatio (-onis f.) orientalis (-is)

Dé à coudre : digitale (-is n.) ferreum (-i) ad suendum

Décathlon : decathlum (-i m.)

Décibels : decibellia (-ium n.)

Décider : res ad discrimen venit (= ça va se décider)

Décoller : avolare ; humo sublime ferri

Dégoûté : pertaesus, a, um

Déjeuner (petit) : jentaculum (-i m.)

Demi-heure : dimidia (-ae) hora (-ae f.)

Demi-tour ! : gratum retroversus !

Démographie : demographia (-ae f.)

Dentifrice : dentifricium (-i n.)

Dériveur (bateau) : navicula (-ae f.) 

Dérouiller : vapulare (= recevoir des coups)

Dés (le jeu de) : talos, aleas mittere, jacere
                                  
Désarmement : disarmatio (-onis f.)     

Dessiner : delineare

Détective : investigator (-oris m.)

Deux-points : bipunctum (-i n.)

Devinette : aenigma (-atis n.)

Devoir : pensum (-i n.)

Diable (allez au) : abi (abite) in malam rem !

Diamant : adamas (-mantis n.)

Diapositive : imago (-inis f.) diapositiva (-ae)

Dingue (il est) : mens effluit

Dinosaure : dinosaurus (-i m.)

Directeur : moderator (-oris m.) / trix (-icis f.)

Discothèque : discotheca (-ae f.)

Dispute : rixa (-ae f.)

Disquaire : discothecarius (-i m.)

Disque : phonodiscus (-i m.) ; d. compact : p. compactus (-i)

Distance : distantiam exaequare (=régler la distance en photographie)

Divan : stibadium (-i n.) ; lectulus (-i m.) orientalis (-is.)

Documentaire : documentaris (-is.)  pellicula (-ae.)

Dompteur : domitor (-oris m.)

Douane : telonium (-i n.)

Douche : lavatio (-oris f.) pluvia (-ae)

Drap : linteum (-i n.) stragulum (-i)

Drogue : medicamen (-inis n.) ; pharmacum (-i n.) stupefactivum (-i)

Drôle (ça c’est) : incredible dictu !

Duel : certamen (-inis n.) solitarium (-i)


E



Eau minérale : aqua (-ae f.) medicata (-ae)

Echarpe : focale (-is n.)

Echasses : grallae (-arum f.)

Echecs (le jeu) : latrunculi (-orum m.) / jouer aux  : latrunculos promovere


Ecologie : oecologia (-ae f.)

Ecouteur : concha (-ae f.)

Ecrivain : scriptor (-oris m.)

Editorial : editoriale (-is) proemium (-i n.)

Education : educatio (-onis f.)

Electricien : electrotechnicus (-i m.)

Electricité : electrica (-ae) res (-rei f.)

Elève : alumnus (-i m.) ; alumna (-ae f.)

Emploi du temps : index (-icis n.) horarum scholarium

Employé : administer (-ri m.) ; administra (-ae f.)

Encre : atramentum (-i n.)

Enroué : vox mea rauca est

Enseigne : signum (-i n.)

Entraineur : exercitator (-oris m.)

Enveloppe : involucrum (-i n.)

Epicerie : taberna (-ae f.) condimentaria (-ae)

Epicier : condimentarius (-i m.)

Epingle : fibula (-ae f.) ; aculei (-orum m.)

Eponge : spongia (-ae f.)

Epouvantail : terriculum (-i n.)

Equipe : manipulus (-i m.) ; factio (-onis f.)

Equitation (faire de l’) : equitare


Escabeau : scabellum (-i n.)

Escale (faire) : appelli (navis, aeronavis appellitur)

Escalier : scala (-ae f.)

Escalier mécanique : scala (-ae f.) mechanica (-ae)

Escrime : armorum ars (-tis f.)

Espace : interstellatum (-i) spatium (-i n.)

Espionnage : exploratio (-onis f.)

Essence : petroleum (-i n.) ; benzinum (-i n.)

Essieu : axis (-is m.)

Essui-glace : vitritergium (-i n.)

Etage : contignatio (-onis f.) (prima, secunda ….)

Etagère : repositorium (-i n.)

Etincelle : scintilla (-ae f.)

Etoile : stella (-ae f.)

Etoile filante : stella (-ae f.) errans (errantis)

Evanouir (s’) : animus (me) relinquit

Evier : labrum (-i n.)

Examen : examen (-inis n.)

Excursion : excursio (-onis f.)

Exécuter (ses menaces) : minas re comprobare

Explosif : materia (-ae f.) displosiva (-ae)

Explosion : displosio (-onis f.)

Exposé : relatio (-onis f.)

Extraordinaire : insolitus, a, um


F



Facteur : tabellarius (-i m.)


Fakir : fachirus (-i m.)

Fast-food (restauration rapide) : caupona (-ae f.) cibo propere consumendo

Faubourg : suburbanum (-i n.)

Fauteuil : arcisellium (-i n.)

Fenêtre : fenestra (-ae f.)

Fer à repasser : ferrum (-i n.) quo vestes levigantur

Fermeture éclair : clausura (-ae f.) fulminea (-ae) ; verticulae (-arum f.)

Fermier : villicus (-i m.)

Ferry-boat : ferriviaria (-ae) navis (-is f.)

Feu tricolore : semaphorus (-i m.)

Ficelle : funiculus (-i m.)

Film en couleur : pellicula cinematographica coloribus diversis distincta

Film en noir et blanc : pellicula (-ae f.) cinematographica (-ae) atro et albo colore                     distincta (-ae f.)

Filmer : imagines capere

Flair (avoir du) : subtiliter olfacere

Flûte ! : maledictam rem !

Football : follis (-is m.) rotondus (-i) ; pediludium (-i n.) ; pedifollium (-i n.)

Formalités (remplir des) : officialia exsequi

Four : furnus (-i m.)

Fourchette : fuscinula (-ae f.)

Fourgon postal :currus (-us m.) tabellarius (-i)

Fourneau : fornax (-acis m.)

Fraise : fraga (-ae f.)

Freluquet : nequam

Frigidaire : armarium (-i n.) frigidarium (-i)

Frisés (cheveux) : caesaries (-ei f.) torta (-ae) ; crines (-ium m.) torti (-orum)

Frites : solani (-orum m.) tuberibus frictis

Fromage : caseus (-i m.)

Froussard : pavidus, a, um

Fumier : stercus (-oris n.)

Funambule : funambulus (-i m.)

Fusée : rocheta (-ae f.) ; astronavis (-is f.)

Fusil : sclopetum (-i n.)

Fusiller : sclopeto necare


                     g


Gant : digitabulum (-i n.)

Garage : officina (-ae f.) raedaria (-ae) ; receptaculum (-i n.) autocinetorum

Gardien de but (au football) : portae custos (-odis m.)

Gare : statio (-onis f.)

Gâteau : crustulum (-i n.) ; placenta (-ae f.)

Gaucher : scaeva (-ae m. et f.)

Gazinière : focus (-i m.) gasicus (-i)

Gifle : colaphum (-i n.)

Goinfre : edax (-acis )

Goinfrerie : edacitas (-atis f.)

Gomme : gummis (-is f.) deletilis (-is)

Gouttière : subgrunda (-ae f.)

Gouvernement : gubernium (-i n.)

Grain de blé : frumenti granum (-i n.)

Gratte-ciel : caeliscalpium (-i n.)

Grenier : horreum (-i n.)

Grève (faire la grève) : cessare

Grimace : sanna (-ae f.)

Guillemet : signum (-i n.) citatonis



H



Hameçon : hamus (-i m.)

Haricot : faseolus (-i m.)

Hasard (par hasard) : fortuito

Haut les mains ! : tolle manus ! tollite manus !

Hé-là ! : echodum !

Hindou : hinduisticus , a , um

Histoire (histoire que l’on raconte) : fabella (-ae f.)

Hoquet : aerophagia (-ae f.)

Homme politique : vir (-i n.) politicus (-i)

Hôpital : nosocomium (-i n.)

Horloge : horologium (-i n.)

Hors-d'œuvre : promulsis (-idis f.)

Hospitalier : hospitalis , is , e

Hôtel : deversorium (-i n.)

Hôtelier : caupo (-onis m.)

Hôtesse de l’air : hospita (-ae f.)

Hourra ! : evax !

Hurlement : ululatus (-us m.)

Hypocrisie : hypocrisis (-is f.)


i


Idée (j’ai une idée) : aliquid mihi in mentem venit

Imbécile : stolidus, a, um ; insanissum, a, um


Imperméable : aquae impermeabilis, is, e

Impôt : vectigal (-is n.)

Imprimante : impressorium (-i n.)

Individuellement : personaliter

Ingénieur du son : soni curator (-oris m.)

Insolent : impudens (-entis)

Instrument de musique : instrumentum (-i m.) musicum (-i)

Islamique : islamicus, a, um

Ivre (être ivre) : madere


j


Jambon : perna (-ae f.)

Japon : Japonia (-ae f.)

Japonais : nipponicus, a, um

Jardiner : artem topiariam exercere

Jardinier : hortulanus (-i m.), topiarius (-i m.)

Jeans : bracae (-arum f.) Genuenses (-ium)

Jeu de construction : ludicrum (-i n.) constructivum (-i)

Jouet : crepundia  (-orum n.) ; res (-ei f.) lusoria (-ae)

Journal : acta (-orum n.) diurna (-orum) ; ephemerides (-um f.)

Journaliste : diurnarius (-i m.)



k

Kilo : kilogramma (-ae f.)

Kiosque à journaux : actorum diurnorum tabernula (-ae f.)


l

Laïc : laicus, a, um

Lampadaire : lucernarium (-i n.)

Lampe : lampas (-adis f.) ; lychnus (-i m.)

Lancer de disque : disci jactus (-us m .)

 Lancer de javelot : ars (-tis f.) jaculandi

Langue étrangère : externa (-ae) lingua (-ae f.)

Lavabo : labellum (-i n.)

Leçon : lectio (-onis f.) / les leçons : discenda (-orum n.)

Légume : olus (-eris n.)

Lettre : epistula (-ae f.) ; litterae (-arum f.) / Mettre une lettre à la poste : epistulam in capsulam injicere / Une  lettre recommandée : commandativa (-ae) epistula

Licencié (de son travail) : exaudiri ; officio privari

Ligne : linea (-ae f.)

Lingerie : (= lieu) officina (-ae f.) lavatoria (-ae)

Lit : lectum (-i n.)

Livreur : bajulus (-i m.)

Locataire : inquilinus (-i m.)


M

Macadam : locus (-i m.), gypsatus (-i), pavimentum (-i n.)


Machine : (à coudre) : machina (-ae f.), sartoria (-ae)

Machine à écrire : machina scriptoria (-ae)

Machine à laver : machina lavatoria (-ae),

Machine à laver la vaisselle : vasorum machina lavatoria

Macho : phallocratus (-i m.)

Madame : domina (-ae f.) ou domna (-ae f.)

Mademoiselle : dominula (-ae f.)

Magnétoscope : magnetoscopium (-i n.)

Maillot de bain : gausapa (-ae f.)

Maillot de sport :  interula (-ae f.) remigatoria(-ae f.)

Main (avoir sous la main) : habere in promptu

Maire : major (-oris m.) pagi ; major urbis

Malfaiteur : malefactor (-oris m.)

Malheur (par) : calamitose

Malin : callidus, a, um

Malle : arca (-ae f.)

Maman : mamma (-ae f.)

Manche : manica (-ae f.)

Mannequin : mulier (-is f.) exemplaris (-is f.) ; indutrix (-icis f.)/(objet) : homuncio(-onis m.) ficticius (-i m.)

Manteau de ville : pallium (-i n.)

Manteau de voyage : paenula (-ae f.)

Mappemonde : orbis (-is m.) terrae in tabula depictus (-i )

Maquiller (se) : se fucare ; ornor, aris, ari, atus sum

Marché : macellum (-i n.)/ faire son marché : obsonari

Marmite : ferri lebes (-etis m.)

Marteau : malleus (-i m.)

Masque de plongée : persona (-ae f.) urinatoria (-ae f.)

Match : certamen (-inis n.)

Matelas : culcita (-ae f.)

Mathématiques : mathematicae (-arum f.) ; mathesis (-is f.)

Matraque : fustis (-is m.)

Mécanicien : mechanicus (-i m.) ; artifex (-icis m.)

Menottes : manicae (-arum f.)/passer les menottes : circumdare

Mensuel (un) : commentarius (-i m.) menstruus (-i)

Menu : ciborum index (-icis m.)

Menuiserie : fabrica (ae f.) lignaria (-ae)

Menuisier : lignarius (-i ) faber (-ri m.)

Merci et au revoir : vale cum gratia

Météo : caeli status (-us m.)

Météorite : bolis (-idis f.)

Mètre : metrum (-i n.)

Metteur en scène : scaenarum dispositor (-oris m.)

Metteur de cinéma : pelliculae cinematographicae moderator (-oris m.)

Microphone : microphonium (-i n.)

Microscope : microscopium (-i n.)

Migraine : hemicrania (-ae f.)

Minable : tenax (-acis)

Minute : minuta (-ae f.)

Mirage : oculorum mendacium (-i n.) ; species (-ei f.) fallax (-cis)

Miroir : speculum (-i n.)

Mission : mandatum (-i n.)

Mission spéciale : mandatum (-i n.) speciale (-is)

Mitrailleuse : polybolum (-i n.)

Mixer (un) : machina (-ae f.) mixtoria (-ae)

Mobilier : suppelex (-lectilis f.)

Mobilisation générale : ad arma concursus (-us m.) communis (-is)

Mobylette : birotula (-ae f.) motoria (-ae f.)

Mode (la dernière ) : recentissimus (-i) mos (moris m.)

Mode d’emploi : modus (-i m.) adhibitionis/ liber (-ri m.) explicationum

Modèle : exemplar (-aris n.) (pour peintre)

Mot à mot : de verbo ad verbum

Mots croisés : verba (-orum n.) decussata (-orum n.)

Mot de passe : symbolum (-i n.)

Motel : deversorium (-i n.) vehiculorum

Moteur : motrum (-i n.) ; machinamentum (-i n.)/ le moteur tourne : motrum movetur

Moto : birota (-ae f.) motoria (-ae f.) ; motobirota (-ae f.)

Moucher (se) : nasum mundare

Moustache : pili (-orum m.) oris

Moutarde : sinapis (-is f.)

Moyen âge : medium (-i) aevum (-i n.)

Musulman : muslimus, a, um

Myope : myops (-opis)






               N

Nageur/se : natator (-oris m.), natatrix (-icis f.)  

Nappe : mantele (-is n.)

Natation : natatus (-us m.)

Navette spatiale : navicula (-ae f.) sideralis (-is)

Négatifs (de photo) : imagines (-um f.) negative (-arum)

Nouvelle-Zélande : Nova (-ae) Zelandia (-ae f.)

Néo-zélandais : novozelandicus, a, um


     
  O


Oasis : oasis (-is f.)

Objectif-photo : orbicus (-i m.) photographicus (-i)

O.N.U. : Unitarum Nationum Coetus (-us m.) ; Foederatarum N. Societas (-atis f.)

Orange : malum (-i n.) aurum (-i)

Orbite (voler en o.) : orbem conficere ; Terram, planetam circumvolare

Orchestre symphonique : symphoniacus (-i) grex (gregis m.)

Ordinateur : ordinatrum (-i n.) / entrer dans l’o. : ordinatro aliquid intrare

Ordure : purgamentum (-i n.)

Oreiller : cervical (-is n.)

Orthographe : orthographia (-ae f.)

Ouvre-boite : rescissorium (-i n.) 

O.-bouteille : extraculum (-i n.)

Ouvrier : operarius (-i m.)  opifex (-icis m.)


                              P


Pain grillé : panis (-is m.) tostus (-i)

Palme : pinna (-ae f.) (pour plongée)

Panier : sportula (-ae f.) / p. de volley : canistrum (-i n.)

Panière : panarium (-i n.)

Panneau de signalisation : signum (-i n.) viarum

Pantalon : bracae (-arum f.) / mettre son p. : bracas sibi inducere / enlever son p. : bracas exuere

Papier : papyrum (-i n.) ; charta (-ae f.) / p. d’identité : diploma (-atis n.)

Paragraphe : paragraphus (-i m.)

Parapluie : umbella (-ae f.)

Paratonnerre : fulmen (-inis n.)

Pardon ! : ignoscas quaeso !

Pare-chocs : collisionis repugnaculum (-i n.)

Parfum : myrrha (-ae f.) ; aroma (-atis n.)

Parfumerie : myropolium (-i n.)

Parfumeur : myropola (-ae m.)

Paris : Parisiorum Lutetia (-ae f.)

Parking : area (-ae f.) stativa (-ae)

Partition musicale : musicarum designatio (-onis f.)

Passage protégé : transitus (-us m.) zebrinus (-i)

Passe-partout : clavis(-is f.) universalis (-is)

Passoire à thé : collum (-i n.) pro theo

Pâté (un) : artocreas (-atis n.)

Patins à roulettes : soleae (-arum f.) rotales / faire du p. : soleis rotalibus currere

Patinage : patinatio (-onis f.)

Patois : lingua (-ae f.) vulgaris (-is)

Patron : rector (-oris m.)

Paupière : palpebra (-ae f.)

Pédaler : pedalia movere

Peigne : pecten (-inis n.)

Peine (ça n’en valait pas la p.) : opera perdita est

Pelle : pala (-ae f.)

Penalty (tirer un but de pénalité) : follem poena propellere

Perdu (je suis) : de me actum est

Perruque : coma (-ae f.) ficticia (-ae)

Persienne : foricula (-ae f.) Persica (-ae)

Pétanque (jouer) : globulis ludere

Phare de voiture : luminare (-is n.)

Pharmacie : pharmacopolium (-i n.)

Pharmacien : pharmacopola (-ae m.)

Photo (développer une) : imagines negativas revelare / prendre une p. : imagines photographice exprimere

Photocopie : phototranscripticium (-i n.) ; photocopia (-ae f.)

Photocopieuse : photocopiatum (-i n.)

Photographe : photographus (-i m.)

Photographie : imago (-inis f.) photographica (-ae) ; photographema (-atis n.)

Piano : clavichordium (-i n.) ; clavile (-is n.) / jouer du p. : clavili canere / p. éléctrique : plectocymbalum (-i n.) electricum (-i)

Pichet : urceus (-i m.)

Pièce de monnaie : moneta (-ae f.)

Pied (donner un coup de) : pedem opponere

Pigeon voyageur : columba (-ae f.) interniunta (-ae)

Pillule : pillula (-ae)

Pilote : aeroplanis gubernator (-oris m.)

Ping-pong (faire) : tabulato teniludio ludere

Pipe : pipa (-ae f.) / fumer la p. : pipam fumigare

Piscine : piscina (-ae f.) natatoria (-ae) ; natabulum (-i n.)

Piste d'atterrissage : platea (-ae f.) aeronavium

Pistolet : manuballista (-ae f.)

Plafond : lacunar (-aris n.)

Plaisanter : nugari

Plaisanterie: nuga (-ae f.) ; nutrix (-icis f.)

Plan : loci descriptio (-onis f.)

Planche à voile : tabula (-ae f.) velifera (-ae)

Plancher : pavimentum (-i n.)

Plaque d'immatriculation : notaculum (-i n.)

Plastique : plasticis (-is f.) ; plasticus, a, um

Plateau (plat) : lanx (-cis f.)

Plâtre : gypsum (-i n.)

Plâtrier : dealbator (-oris)

Plombier : aquarius (-i m.)

Plonger (matériel de) : urinatoris instrumenta (-orum m.)

Plongeoir : tabulata (-ae f.) urinatoria (-ae)

Plonger : urinari 

Plongeur : urinator (-oris m.)

Plume (pour écrire) : calamus (-i m.)

Pluriel : pluralis, is, e / le p. : plurale (-is n.)

Pneu de voiture : pneumaticum (-i n.) ; gummis (-is f.)

Poche : funda (-ae f.) vestis

Pochette de disque : integumentum (-i n.)

Poêle : sartago (-inis f.)

Poivre : piper (-is n.)

Poignet (d'un vêtement) : manuleus (-i m.)

Poils des aisselles : pili (-orum n.) ascellae

Poissonnerie : piscaria (-ae f.)

Poissonnier : piscarius (-i m.)

Point (venir à p.) : gratus, a, um venire

Policier : vigil (-ilis m.) publicus (-i) ; biocolyta (-ae m.)

Pollution : pollutio (-onis f.)

Pologne : polonia (-ae f.)

Polonais : polonus, a, um

Pomme de terre : solanum (-i n.)

Pommade : unguen (-inis n.)

Pompe à essence : antlia (-ae f.) petrolearia (-ae)

Pompier : sparteolus (-i m.)

Porte : porta (-ae f.) ; janua (-ae f.) ; foris (-is f.)

Porte-manteau : vestium sustentaculum (-i n.)

Porteur : bajulus (-i m.)


Portière : ostiolum (-i n.)

Pot d'échappement : olla (-ae f.)

Poubelle : sordium, purgamentorum receptaculum (-i n.)

Poupée : pupa (-ae f.) / p. en peluche : p. gausapata (-ae f.)

Préparateur en pharmacie : clericus (-i m.)

Présentateur télé : praeco (-onis m.) televisificus (-i)

Présentation de mode : spectaculum (-i n.) vestium

Presse-citron : citrei pressorium (-i n.)

Prise de vue : recaptio (-onis f.) cinematica (-ae), cinematographica (-ae) ; photographica (-ae)

Prison : carcer (-eris n.)

Prisonnier : captivus (-i m.)

Problème : problema (-atis n.)

Professeur : magister (-i m.) ; magistra (-ae f.) / p.principal : classis  magister (tra)

Programme : programma (-atis n.)

Projecteur : fulminea (-ae) lux (-cis f.)

Promenade : ambulatio (-onis f.)

Publicité : praeconium (-i n.)

Pull-over : thorax (-acis m.) laneus (-i)

Puni (être) : poenam luere

Punaise : cuspidiola (-ae f.) graphiaria (-ae)

Punching-ball : corycus (-i m.)



R


Raccommoder : resarcire ; scissuram reficere


Radio (poste de ) : radiophonum (-i, n.)

Rail : curricula (-ae, f.)
Rasoir : novacula (-ae, f.)

Réception (pièce de ) : officium (-i, n.) ; receptorium (-i)

Rectangle : rectangulum (-i, n.)

Reçu (signer un ) : apocham subsignare

Rédaction : commentatio (-onis, f.)

Réfectoire : refectorium (-i, n.)

Régate : cymbarum certamen (-inis, n.)

Registre : album (-i, n.)

Règle : regula (-ae, f.)

Règlement : disciplina (-ae, f.)

Repasser (un vêtement) : levigare

Représentation en relief : figura (-ae, f.) ; solida (-ae)

Réservoir : receptaculum (-i, n.)

Respect (sauf vôtre) : prox !

Respirer : spiritum ducere

Restaurant : poppina (-ae, f.)

Résumé : summarium (-i, n.) ; epitoma (-ae, f.)

Rétroviseur : speculum (-i, n.)

Résultat : exitus (-us, m.)

Réunion électorale : contio (-onis, f.)

Réveille-matin : suscitabulum (-i, n.)

Réverbère : lychnus (-i, m.)  publicus (-i)

Revolver : pistolium (-i, n.)

Rideau : velum (-i, n.)

Rugby (faire du) : harpasto ludere

Riz : oryza (-ae, f.)

Robe : stola (-ae, f.)

Robinet : epistomium (-i, n.)

Ronflement : ronchus (-i, m.)

Roter : eructare

Roue : rota (-ae, f.)

Rouleau à pâtisserie : fistula (-ae, f.)

Rouille : rubigo (-inis, f.) 

Rouillé : rubiginosus, a, um

Ruban adhésif : taenia (-ae, f.) ; adhaerens (-entis)

Rue : vicus (-i, m.)

Russe : sarmaticus, a, um

Un russe : sarmata (-ae, m.)


                                                           S



Sac de couchage : saccus (-i, m.) ; dormitorius (-i, m.)

Sachet : sacculum (-i, n.)

Salle à manger : triclinium (-i, n.)

Salle de bains : cella (-ae, f.) ; balnearia (-ae, f.) ; balneum (-i, n.)

Salle des professeurs : magistrorum oecus (-i, m.)

Salon de coiffure : tonstrina (-ae, f./)

Sandale : sandalium (-i, n.)

Sandwich : pastillum (-i, n.) fartum (-i)

Saperlipopette : bombax !

Sapristi : mehercle !

Saucisson : farcimen (-inis, n.) ; hilla (-ae, f.)

Saut en longueur : saltus (-us, m.) in longitudinem

Saut en hauteur : saltus in altum

Saut à la corde : saltus funiculo

Skate-board (faire du) : tabula rotali vehi

Sauve qui peut : servet se qui potest !

Savon : sapo (-onis, m.)

Scie mécanique : serra (-ae, f.) mechanica (-ae)

Science-fiction : scientia (-ae, f.)  ficticia (-ae)

Scooter : autobirotula (-ae, f)

Secours (au) : opem fer, ferte

Secrétaire : secretaria (-ae, f.)

Sel : sal (salis, m.)

Semaine : hebdomada (-ae, f.)

Seringue : clyster (-eris, m.)

Serre : calidaria (-ae, f.)

Serrure : sera (-ae, f.)

Servante : famula (-ae, f.)

Serveur (de restaurant) : minister (-ri, m.)

Serviette (de table) : pannus (-i, m.)

Serviette pour les mains : manutergia (-ae, f.)

Short : curtae (-arum)  bracae (-arum, f.)

Siège : scabellum (-i, n.)

Sieste : meridiatio (-onis, f.)

Sifflet : sibilus (-i, m.)

Qu’est-ce cela signifie ? : quid hoc sibi vult ? 

Singulier : singularis, is, e

Le singulier : singulare (-is, n.)

Ski : narta (-ae, f.)

Faire du ski : nartis labi

Social-démocrate : democrata (-ae, m) socialis (-is)

Somnifère : remedium (-i, n.) soporiferum (-i)

Sonnette : tintinnabulum (-i, n.)

Sonnette d’alarme : necessitatis tintinnabulum

Sorbet : gelida (-ae ); sorbitio (-onis, f.)

Soulier : calceus (-i, m.)

Soupe : intrita (-ae, f.)

Soutien-gorge : mammilare (-is, n.) ;  strophium (-i, n.)

Souvenir (objet) : mnemomysum (-i, n.)

Spectateur : spectator (-oris, n.)

Sport d’hiver : exercitatio (-onis, f.) hiemalis (-is)

Stade : stadium (-i, n.)

Station spatiale : statio (-onis, f.) sideralis (-is)

Steack-frites : assula (-ae, f.)  bubula (-ae) cum solanis frictis

Studio de télé : sedes (-is, f.) televisifica (-ae)

Stylo : stylographium (-i, n.)

Stylo à bille : stilus (-i, m.) sphaeratus (-i)

Sucre : saccharum (-i, n.)

Morceau de sucre : sacchari quadrula (-ae, f.) ; cubus (-i, m.)

Supermarché : pantopolium (-i, n.)

Surface (de qqch) : area (-ae, f.)

Surprise : superventus (-us, m.) inopinatus (-i)

Survêtement : vestis (-is, f.) gymnica (-ae)

Syntaxe : syntaxis (-is, f.)

  
         T


Table ( pour manger) : mensa (-ae f.) / Mettre la t. : mensam apponere / enlever la table : mensam tollere

Table de multiplication : tabula (-ae f.) multiplicatoria (-ae f.)

Table de mixage : mensa (-ae f.) moderatoria (-ae f.)

Table de nuit : armariolum (-i n.) lectuarium (-i)

Tableau noir : tabula (-ae f.) nigra (-ae) , scriptuaria (-ae)

Tablette de chocolat :chocolatae quadra (-ae f.)

Taille-crayon : machinula (-ae f.) graphidi exacuendae

Tambour : tympanum (-i n.)

Tapis ( essuie-pied ) : tapete (-is n.) gymnicum (-i)

Tasse ( objet ) : poculum (-i n.) / t. de café : potio (-onis f.) cafearia (-ae)

Taxi : autoraeda (-ae f.) meritoria (-ae) ; taxiraeda (-ae f.)

Tee-shirt : tunicula (-ae f.)

Télégramme : telegraphema (-atis n.)

Télécommande : telejussibulum (-i n)

Télévision ( poste ) : televisorium (-i n.) / ( l’ art ) : ars (-tis f.) televisifica (-ae)

Téléphone : telephonum (-i n.) / t. portable : t. gestabile (-is)

Tendeur de tente : funiculum (-i n.)

Tente : tentorium (-i  n.)

Température : caelum (-i n.)

Tête ( se payer la tête de qqn ) : illudere alicui

Thé : thea (-ae f.)

Ticket : tessera (-ae f.)

Timbre : pittacium (-i n.) / timbrer : pittacium applicare

Tirer sur qqn : aliquem telo petere

Tiroir : loculus (-i m.) ; ductilis (-is) capsula (-ae f.) mensae

Tombe ( la nuit ) : nox appetit

Tondeuse à gazon : faeni sectorium (-i n.)

Torche électrique : fax ( facis f. ) electrica  (-ae)

Tout de suite : stante pede

Trafic de stupéfiants : commercium (-i n.) stupefactivorum

Trafiquant : fraudator (- oris m.)

Train : tramen ( -inis n. ) / t. électrique : t. electricum (-i )

Trampoline : tapete (-is n.) flexibile (-is)

Tribunal : tribunal (-alis n.)

Trombone ( agrafe ) : fibula (-ae f.) metallica (-ae)

Trompette : tuba (-ae f.) ; bucina (-ae f.)

Trompettiste : aeneator  (-oris m.) ; tubicen (-inis m.):

Trottoir : viae crepido (-inis f .)

Troupe de comédiens : grex (gregis f.)

Trousse ( pour crayons ) : stilorum theca (-ae f.)

Tube de gouache : aquatus (-i) color (-oris m.)

Turc : turcicus, a, um



U


Usage (c'est l'.) : ut adsolet

Usine : fabrica (-ae f.)



V


Vaisselle : vasa (-orum n.) escaria (-orum) / laver la v. : vasa mensae elutriare

Valet de chambre : famulus (-i m.) cubicularius (-i)

Valise : bulga (-ae f.) ;vidulus (-i m.) ; sarcina (-ae f.) / Faire ses v. : sarcinas
 constringere

Vasistas : superna (-ae) fenestra (-ae f.)

Vaurien : mastigia (-ae m.)

Véhicule : vehiculum (-i n.)

Vélo (faire du v.) : pedalia versare ; birota vehi

Vendeur/se : venditor (-oris m.) ; venditrix (-icis f.)

Verre : scyphus (-i m.) ; calex (-icis m.)

Verrou : pessulum (-i n.)

Veste : mastruca (-ae f.)

Vétérinaire : veterinarius (-i m.)

Vieux : vetulus (-i m.) / mon v.! : vetule !

Violon : fedicula (-ae f.)  

Violoniste : fidicen (-cinis m.)

Violoncelle : fidicula (-ae f.) major (-oris )

Vinaigre : acetum (-i n.)

Violet : violaceus, a, um

Violette : viola (-ae f.)

Virage : viae flexus (-us m.)

Virgule : virgula (-ae f.)

Vis : cachlea (-ae f.)

Visiter : lustrare

Visiteur : visitator (-oris m.)

Voiture : raeda (-ae f.)

Volant (de voiture) : gubernaculum (-i n.) ; rota (-ae f.) moderatrix (-cis)

Volets : clatri (-orum m.)

Volley-ball : ludus (-i m.) follis volatici

Voyage astronomique : astronautica (-ae) peregrinatio (-onis f.)

Voyageur/se : vector (-oris m.) ; vectrix (-icis f.)

Voyou : carnifex (-icis m.)

Vrai (c'est vrai  ?) : ain' vero?


W


Wagon :  w. de marchandises : currus (-us m.) onerarius (-i ) /
 w.-lit : c. dormitorius (-i) / w.-restaurant : c. cenatorius (-i)

Whisky : whiskeum (-i n.) ; vischium (-i n.)